Alan Adı (İnternet Adresi) Tanımı

Alan adları, İnternet üzerinde bulunan bilgisayar veya web sitelerinin adresini belirlemek için kullanılan IP (Internet Protokol) numarasını tanımlayan isimlerdir, yani alan adı bir web sitesinin internetteki adıdır.

Alan Adı  (İnternet Adresi)  Uzantıları

Alan Adları, uluslararası platformda gTLD( generic Top Level Domain) olarak adlandırılan com, org, net, edu, mil, k12, şeklindeki 7 alan ile, ISO- 3166 standardına göre oluşturulan, ccTLD (Country Code Top Level Domain) olarak adlandırılan ülke koduna (uk, us, tr, vb.) göre belirlenir. En çok kullanılan alan adı uzantıları com, net, org dir.

com: Firmalar ve ticari işletmeler, ticari ürünler için uygundur İngilizce commercial kelimesinin kısaltmasıdır, "ticari" anlamındadır.

net: internet servis sağlayıcılar için uygundur. İngilizce network kelimesinin kısaltmasıdır, "ağ, şebeke" anlamındadır.

edu: Eğitim kurum ve kuruluşları için uygundur, "education" kelimesinin kısaltmasıdır.

gen: Kişisel ve kurumsal başvurular için uygundur, "generation" kelimesinin kısaltmasıdır.

gov: Devlet kurum ve kuruluşları içindir, "goverment" kelimesinin kısaltmasıdır.

mil: Askeri kurum ve kuruluşlar içindir, ingilizce "military" kelimesinin kısaltmasıdır.

nom: Bireylerin kullanımı için uygundur.

org: Kar amacı gütmeyen siteler için uygundur. İngilizce organization kelimesinin kısaltmasıdır, "örgüt, organizasyon" anlamındadır.

Alan Adı  (İnternet Adresi) Çeşitleri

Alan Adları (İnternet Adresleri) genel olarak iki ana gruba ayrılırlar:

1. Uluslararası Alan Adları:
Bu tip alan adları ABD’den ICAAN konsorsiyumuna kayıtlı firmalardan alınır. Bu domainler de ilk başvuran alır kuralı geçerlidir. Bu alan adlarının diğer bir özelliği de kayıt sırasında herhangi bir belge istenmemesidir. Bundan dolayı günlük hayatta kullandığımız kelimelerden, şehir ve bölge adlarına, sektörel terimlerden, ünlülerin adlarına kadar her şey kayıt edilebilmektedir. Uluslararası alan adları uzantılarına göre de sınıflandırılır; en çok bilinen uzantılar .com,.net, ve .org’dur.

2. Coğrafi veya yerli Alan Adları:
Bu alan adları da uluslararası alan adları gibi aynı uzantılara sahiptir. Ancak, tescil edildikleri ülkenin internet takısı alan adının sonuna gelir. Örneğin alan adını Türkiye’den almışsanız alan adının sonuna Türkiye’nin internetteki uzantısı .tr eklenir.

Yerli alan adlarında ilk başvuran alır kuralı geçerli olmayıp, alan adı tahsisi için çeşitli belgeler talep edilmektedir.

Alan Adı İptal İşlemleri

İçinde bulunduğumuz yüzyılın en büyük buluşlarından ve global dünyanın oluşmasında büyük pay sahibi olan internet ve internete bağlı hizmetler bilgi çağı 21. yüzyılın temel taşlarından biridir. Her konuda olduğu gibi sınai mülkiyet haklarının korunması alanında da gelişen internet hizmetlerine bağlı olarak yeni düzenlemeler yapılmakta olup, internet adresleri kuruluşlar için ayırt edici ve vazgeçilmez bir nitelik kazanmıştır.

Ancak, çok cüzi fiyatlarla 3.şahıslar tarafından tescil ettirilen alan adları kötü niyetli olarak kullanılarak veya fahiş fiyatlarla alan adı sahibine ya da diğer kişilere satılarak haksız kazançlar elde edilmektedir.

Buna göre, eğer verilen alan adı bir başkasının isim veya markasına tecavüz teşkil ediyorsa, hukuki yollara müracaat edilerek, yapılan uyarıya rağmen alan adını kullanmaya devam eden kişiye karşı isim ve marka tecavüzüne veya haksız rekabete dair hükümler çerçevesinde ihtiyati tedbir kararı talep edilebilecektir.

Ayrıca, alan adlarının iptali için World Intellectual Property Organization Arbitration and Mediation Center nezdinde hukuki girişimler başlatılabilecektir. Bu hususla ilgili olarak dosyalanan şikayetlerde WIPO Arbitration and Mediation Hükümlerine göre şikayetin kabul edilip, şikayete konu alan adının iptali için 3 kriterin bulunması gerekmektedir;

- Alan adının, şikayet eden kişi ya da kuruluşun marka hakları ile aynı ya da ayırt edilemeyecek kadar benzer olduğunun kanıtlanması,
- Alan adı sahibinin bu alan adı üzerinde yasal bir hakkının bulunmadığının kanıtlanması ve
- Alan adı tescilinde kötü niyet bulunduğunun kanıtlanması gerekmektedir.

Alan Adı Uyuşmazlıkları Ve Alternatif Çözüm Yolları

“İlk gelen ilk alır ”  kuralının uygulanması

Tescil esnasında talep edenden bu adla ilgili yasal bağıntıyı kanıtlayacak herhangi bir belge talep edilmemesi

Tescil ettirilen bir alan adının, başka bir kişi ya da kuruluşa ait bir isim, unvan, marka gibi tanımlayıcı şahsi ya da fikri mülkiyet hakkının, aynısı ya da benzerini içermesi bu uyuşmazlıkları doğurmuştur

Belirtilen biçimde haksız olarak tescil edilen bu alan adları çoğunlukla maddi bir çıkar elde etmek için çok yüksek meblağlarla –tescil maliyetini aşan rakamlarla- açık arttırmaya konulmakta, bazen de direkt hak sahibine yönelik olarak satışa sunulmaktadır. Kimi zamanda tescil kullanılarak haksız rekabet içeren ya da hak sahibini kötüleyici kullanımlarla hak sahiplerine zarar verilmektedir.

Alan adını kendi adına kayıt ettiren kişi, söz konusu alan adını kullanarak işletebileceğiniz bir web sitesi işletmenize engel olur.

Son kısmı söz konusu alan adı ile biten e-posta hesapları yaratarak üçüncü kişilere sizin tarafınızdan gönderilmiş izlenimi yaratan e-postalar gönderebilir. Örneğin; admin@sirketismi.com, info@sirketismi.com , muhasebe@sirketismi.com gibi.

Adınızı içeren alan adını kullanarak işletilecek web sitesi altında, şahsınızla bağdaştırmak istemeyeceğiniz içerik yayınlayabilir. Örneğin; itibarı zedeleyici, rakiplerinizin görüş ve ürünlerini yansıtan, ahlaka aykırı, siyasi içerikli vb. türde web sayfaları.

Uyuşmazlık Çözüm Yolları:

ICANN altında domain name (alan adı)  tescil eden (registrars) kuruluşlar bulunmaktadır. Önceden sadece Network Solutions Inc. şirketi bu işte mevcut ve yetkili iken; Internet kullanımın artması zamanla tescil işini gerçekleştiren kuruluşların da artmasını sağladığı gibi bu işlemin maliyetleri de oldukça düşürmüştür.

http://www.icann.org/en/registrars/accredited–list.html

İnternetin her geçen gün yaygınlaşması ve gelişmesi alan adlarının tesciline ilişkin kurallarla ilgili yeni düzenlemeler yapılmasını gerektirmiş ve 24 Ekim 1999 tarihinde ICANN tarafından “internet alan adı uyuşmazlıklarının çözümü” konusunda bir dizi kuralı kapsayan bir yönetmelik (UDRP-Alan Adı Uyuşmazlıkları Yeknesak Kuralları –buraya UDRP Rules link olarak konulabilir) yayınlanmıştır.

ICANN ‘a bağlı olarak internet alan adı tescil işlemlerini gerçekleştiren her kuruluş ve bu kuruluşlardan hizmet alan her gerçek ve tüzel kişi bu kurallara tabi kılınmıştır.

İnternet Alan Adları Uyuşmazlıklarının Çözümü

Her iki tarafın iradesi aranmaksızın ICANN tarafından 1999 yılında yayınlanan ve tüm gTLD internet alan adı uyuşmazlıklarının tabi olduğu kurallar (UDRP) çerçevesinde gerçekleştirilen tek taraflı bir şikayet (başvuru) ile konunun çözüm mercii önüne getirilmesidir.

Bir domain adını tescil ettirmek için başvurulduğunda veya mevcut bir domain adı tescilinin yenilenmesi istendiğinde başvuran kişiler

aşağıdaki beyanları vermiş sayılırlar:

Tescil anlaşmasında yapılan tüm açıklamaların tam ve doğru olduğu,

Bilindiği kadarı ile domain adının tescil edilmesinin üçüncü şahısların haklarını ihlal etmediği,

Domain adının yasa dışı bir amaç için tescil ettirilmediği,

Domain adının ilgili yasaları veya yönetmelikleri bilerek ihlal edilecek şekilde kullanılmayacağı,

Domain adının başkalarına ait hakları ihlal edip etmediğini belirleme sorumluluğunun tescil ettirene ait olduğuna ilişkin

Yine ICANN Yönetmeliği’ ne göre tescil yapan kuruluşlar domain tescillerini ancak aşağıda belirtilen durumlarda iptal etmekte, devretmekte ve değiştirmektedir

Tescil ettirmek isteyen kişiden veya yetkili temsilcisinden yazılı veya elektronik ortamda böyle bir talimat aldığında,

Yargı yetkisine sahip bir mahkemeden veya tahkim kurulundan böyle bir emir alındığında ;ve/veya

Taraf olunan ve ICANN ‘ın Yönetmeliği’ ne ya da ICANN’ın daha sonra tanzim edebileceği bir yönetmelik versiyonuna göre herhangi bir idari işlem yapan bir hakem heyetinin (İdari Kurul)  böyle bir kararı alındığında

Tescil anlaşması ve diğer yasal kurallar

UDRP sisteminden faydalanabilmek ve sonuç alabilmek için hak sahipleri ICANN tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlardan herhangi birisine başvurarak;

Karşı tarafça tescil ettirilen domain name’in kendisine ait bir marka, ticaret unvanı, kişi adı v.b. bir hakkı içerdiği, bu hak ile domain name’ in aynı ya da benzer olduğunu,

Karşı tarafın bu ad ile herhangi bir yasal bağlantısının bulunmadığını

Alan adının kötü niyetli olarak tescil edildiğini ve kullanıldığını ispatlamak zorundadır.

KÖTÜ NİYETLİ TESCİL VE KULLANIM:

Sınırlı olmamak kaydı ile,

Domain tescilinin esasen ticari veya hizmet markası sahibi olan davacıya veya davacının rakibine, alan adının belgelenmiş tescil ve alan adı ile doğrudan bağlantılı masraflarını aşan bir meblağ karşılığında satma, kiralama veya alan adı tescilini diğer bir şekilde devretme amacıyla yapılmış olduğunu gösteren haller;

Alan adı tescili, mal veya hizmet markası sahibinin markasını alan adında kullanmasını engellemek amacıyla yapılmış ve bunu yaparken ticari gaye ile hareket edilmesi

Alan adı tescilinin esasen rakiplerden birisine zarar vermek amacıyla yapılmış olması,

Alan adını kullanarak bir web sitesinin ve bu ortamda sunulan mal veya hizmetin desteklenmesi, ilişkisi, teşviki ve kaynağı açısından davacının markası ile karıştırılma tehlikesi yaratmak suretiyle web sitesine internet kullanıcılarını ticari kazanç temin etmek gayesiyle kasten çekme teşebbüsünde bulunulması,  kötü niyet olarak kabul edilir.

Söz konusu durumlar delillerle ispatlandığında uyuşmazlık konusu alan adı hak sahibinin talebine göre iki sonuç ortaya çıkar:

 Transfer: Uyuşmazlık konusu alan adının hak sahibine transfer edilmesi

 Hükümsüzlük: Tescilin hükümsüzlüğü yönünde karar oluşturulmasıdır.

Yetkili kuruluşlarca verilen bu kararlar için herhangi bir temyiz yolu söz konusu değildir. Peki, daha sonraki gelişim nasıldır? Aleyhine karar verilen kişi için herhangi bir hak arama yolu yok mudur? soruları akla gelebilir.

UDRP kurallarına göre şikâyeti gerçekleştiren kişi (complainant) , başvuru formunu doldururken bu şikâyetinin sonucunda verilen karar için karşı tarafın başvurabileceği yasal yollara ilişkin olarak yargı yerini belirlemektedir. Buna göre yargı yetkisi:

Alan adını tescil eden (registrar) şirketin merkezinin bulunduğu yerdeki mahkeme olabildiği gibi

karşı tarafın yani davalının ikametgahının bulunduğu yer mahkemesi de olabilmektedir ve karşı tarafın aleyhine verilen karara karşı 10 iş günü içerinde belirtilen yetkili mahkemede dava açma hakkı söz konusudur.

UDRP konusunda çözüm mercileri ICANN tarafından belirlenmiş aşağıda belirtilen beş kuruluştur:

Asian Domain Name DisputeResolutionCentre [ADNDRC]  28 Şubat 2002 tarihinden bu yana UDRP uyuşmazlıklarının çözümünde yetkili olan bu kuruluşun Beijing , Honk Kong ve Seul olmak üzere üç ofisi bulunmaktadır.

TheNationalArbitration Forum [NAF] Merkezi ABD olan bu kuruluş 23 Aralık 1999 tarihinden bu yana UDRP uyuşmazlıklarının çözümü konusunda hizmet vermektedir.

WorldIntellectualPropertyOrganization [WIPO] 1 Aralık 1999 yılından bu yana UDRP uyuşmazlıklarının çözümü konusunda çalışan ve bugüne dek bu konuda en çok başvurulan ve uyuşmazlık çözümleyen kuruluştur.

TheCzechArbitrationCourt (CAC) Aslen .eu konusundaki uyuşmazlıkların çözümü konusunda tek olarak yetkilendirilmiş olan bu kuruluş Ocak 2009 tarihinden itibaren UDRP uyuşmazlıklarını içeren şikayetleri de kabul etmeye başlamıştır.

Arab Center for Domain Name Dispute Resolution (ACDR)1 Ocak 2014 tarihinden itibaren UDRP uyuşmazlıklarının çözümü konusunda yetkili kılınmıştır.

SÜRE

Yaklaşık 56 gün

Şikayete cevap için karşı tarafa tanınan süre 20 gün

Hakemlerin karar yazma süresi 14 gün

Geri kalan süre prosedürel işlemler, e-UDRP sistemi ile daha da kısalmıştır.